Nöropsikiyatri Arşivi; 2014;51(3):195-204
Scales-Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Okul ve Ev Derecelendirme Ölçeklerinin Karşılaştırılması ve Geçerlik-Güvenirlik Çalışması
EA Meriçli, F Turan
Özel Yeni Şölen Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, Ankara
Giriş: Bu araştırmanın amacı; Ryser ve McConnell’ın geliştirmiş olduğu SCALES-Scales
for Diagnosing Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder okul formu ve ev formunun
Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliklerinin belirlenmesi, yaş ve cinsiyet açısından
karşılaştırılması ve iki ölçek arasındaki korelasyonunun incelenmesidir.
Yöntem:
Araştırma 5,0-14,11 yaş grubundaki 891 çocuğun 102 öğretmeni ve anne
babaları ile gerçekleştirilmiştir. Anne baba ölçeklerinden geri dönen 656 tanesi
çalışmaya alınmıştır. Öğretmenler, Öğretmen Bilgi Formu, Çocuk Bilgi Formu, SCALESDikkat
Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu-Okul Derecelendirme Ölçeği (SCALES-ODÖ)
ve Conners Öğretmen Derecelendirme Ölçeği Türkçe formlarını doldurmuştur. Anne
babalar; Aile Bilgi Formu, Çocuk Bilgi Formu ile SCALES -Dikkat Eksikliği Hiperaktivite
Bozukluğu- Ev Derecelendirme Ölçeği (SCALES-EDÖ) ve Conners Ev Derecelendirme
Ölçeği Türkçe formlarını doldurmuştur.
Bulgular:
SCALES-ODÖ ve SCALES-EDÖ’de yaşlara ait puanlar t-testi ile
karşılaştırıldığında, 5-9 yaş aralığında tüm alt ölçeklerdeki farkın anlamlı olduğu, 10-13
ve 13+ yaş grubunda sadece hiperaktivite alanındaki farkın anlamlı olduğu görülmüştür.
SCALES-ODÖ ve SCALES-EDÖ arasındaki korelasyon incelenmiştir. Ölçeklerin aynı
becerileri ölçen alt ölçekleri arasındaki korelasyon 0,1 ile 0,26 arasında bulunmuştur.
Sonuç:
Çalışma, ölçeğin Türkçe versiyonunun DEHB’yi taramak amacıyla
kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu düşündürmüştür. SCALESEDÖ
puanlarının ODÖ puanlarından yüksek olması dolayısıyla iki ölçek arasında
korelasyon düşük bulunmuş, bu durum ailelerin değerlendirmelerinde objektif olma
konusunda sınırlılıkları olduğunu düşündürmüştür. Tanı koyulmuş çocuklarla yapılacak
çalışmalarla da ölçeğin geçerliliğinin kanıtlanması gerekmektedir.
A Comparison between School and Home Rating Scales and Reliability-Validity of the Scales-the Scalesfor Diagnosing Attention-Deficit/ Hyperactivity Disorder
Introduction: The purpose of the present research is to compare the Turkish translations
of school and home versions of the Scales for Diagnosing Attention-Deficit/Hyperactivity
Disorder (SCALES) developed by Ryser and McConnell with respect to age and gender
and to examine the correlation between the two scales.
Method:
The research was conducted with 102 teachers and parents of 891 children
aged between 5.0 and 14.11 years. 656 scale forms of parents returned to us were
included in the study. The teachers filled in teacher information form, child information
form, SCALES-School Rating Scale and the Turkish version of Conners’ Teacher Rating
Scale. The parents filled in family information form, child information form and SCALESHome
Rating Scale and the Turkish version of the Conners’ Home Rating Scale.
Results:
When SCALES-Home Rating Scale and SCALES-School Rating Scale scores
of each age group were compared using t-test, it was observed that the difference in
all sub-scale scores in the 5-9 age group was significant and it was also observed that
in the 10-13 and 13+ age groups, the difference was significant only in the hyperactivity
field. The correlation between SCALES-School Rating Scale and SCALES-Home Rating
Scale was investigated. The correlation between sub-scales measuring the same
abilities was found to be between 0.1 and 0.26.
Conclusion:
We assume that the Turkish version of the SCALES is a valid and
reliable instrument for diagnosing ADHD. Since SCALES-Home Rating Scale scores
were higher than SCALES-School Rating Scale scores and the correlation between
the two scales was low, we assume that the objectivity of parents’ ratings was
limited.. Future validity studies on diagnosed children are needed.