Epilepsi dinamik ve heterojen yapıda bir nörolojik hastalıktır ve prognoz üzerine yapılan uzun soluklu çalışmalarda klasik olarak 5 temel seyir paterni (erken remisyonlu, geç remisyonlu, alevlenme-sönmelerle giden, kötüleşen ve remisyona hiç girmeyen) tanımlanmıştır. Bunlardan en sık görüleni alevlenme-sönmelerle giden seyir olup, genetik etyoloji varlığı, başlangıçta seyrek nöbet varlığı, psikiyatrik komorbid hastalık olmaması gibi faktörler bu seyir tipi ile ve takiplerde 5 yıllık remisyona ulaşma ile ilişkili bulunmuştur. Anti nöbet ilaç direnci (ANİ-D) ve bu direncin varlığına etki eden faktörlerin olması (semptomatik etyoloji, anormal elektroensefalografik bulgular, birden fazla nöbet tipi birlikteliği, status epileptikus ve febril nöbet öyküsü gibi) remisyon şansını azaltırken, idiyopatik/genetik etyoloji, jeneralize epilepsi olması, komorbid hastalık bulunmaması gibi özellikler uzun süreli remisyona ulaşma ile ilişkili görünmektedir. Bu temel seyir şekillerinin dışında, kötü seyirli juvenil miyoklonik epilepsi ( JME), iyi seyirli hipokampal sklerozla ilişkili meziyal temporal lob epilepsisi (HS-MTLE) ve kötü seyirli sentro-temporal dikenli çocukluk çağı epilepsisi (STDÇÇE) gibi “atipik seyir” gösteren bazı olgular bulunmakta olup, bunların altında yatan patofizyolojik mekanizmalar çeşitli hipotezlerin varlığına karşın henüz açıklığa kavuşturulamamıştır. Hormonal faktörler (katamenial epilepsilerde olduğu gibi), otoimmun süreçler, tiroid bozuklukları ve metabolik ve psikiyatrik hastalıklar gibi komorbid hastalıkların varlığı da hastalığın seyri üzerinde etkili olarak atipik seyir paternine neden olabilirler. Bu derlemede hedefimiz epilepsilerin genel seyir özelliklerinin yanısıra atipik seyir gösterebilen bazı özellikli epilepsi sendromlarını ayrıntılarıyla irdeleyerek, klinisyene epilepside prognoz özelliklerine dair güncel ve sorgulayıcı bir bakış açısı sunabilmektir.

Epilepsy is a dynamic and heterogeneous neurological disease, and in long-term studies on prognosis, classically 5 basic patterns (early remission, late remission, relapsing-remitting, worsening, and nonremitting) have been identified. The most frequent pattern was relapsingremitting course, and factors such as the presence of genetic etiology, rare seizures at the beginning of epilepsy and the absence of psychiatric comorbid diseases were found to be related with this pattern as well as reaching 5 years of remission in the follow-ups. Anti-seizure drug resistance (ASD-R) and factors affecting the presence of this resistance (such as symptomatic etiology, abnormal electroencephalographic findings, having multiple seizure types together, status epilepticus and febrile seizure history) decrease the chance of remission, while idiopathic/ genetic etiology, generalized epilepsy, and absence of comorbid diseases seem to be associated with achieving long-term remission. Apart from these basic course patterns, there are some patients with an “atypical prognosis” such as drug-resistant juvenile myoclonic epilepsy ( JME), benign hippocampal sclerosis-related mesial temporal lobe epilepsy (HS-MTLE), and severe childhood epilepsy with centro-temporal spikes (CESTS), in which the pathophysiological mechanisms underlying these patterns have not been clarified despite the suggestions of various hypotheses. The presence of comorbid diseases such as hormonal factors (as in catamenial epilepsy), autoimmune processes, thyroid disorders and metabolic and psychiatric diseases may also cause an atypical prognostic pattern by affecting the course of the disease. In this review, our aim is to provide the clinician with an up-to-date and questioning perspective on the prognostic markers of epilepsy, by examining in detail some specific epilepsy syndromes that may show atypical prognosis as well as the general prognostic features of epilepsy.