Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar; 2024;16(1):138-145
Psikiyatride Transdiagnostik (Tanı Ötesi) Yaklaşım YerineTranssemptomatik (Semptom Ötesi) Tanı
O Özdemir
Bağımsız Araştırmacı,Türkiye
Geleneksel olarak DSM ve ICD tanı sistemleri mental bozuklukları farklı etyolojileri ve klinik görünümleri
sergileyen ayrı hastalıklar olduğu ilkesine dayanmaktadır. Buna karşın transdiagnostik yaklaşım genetik,
epidemiyolojik ve sinirbilim araştırmalarında farklı psikiyatrik bozukluklar arasındaki büyük örtüşmelere işaret
ederek anksiyete ve depresyon gibi birçok hastalığın ortak etyolojiyi paylaştığını ve benzer klinik özellikler
taşıdığını savunur. Bu çerçevede bir araştırma modeli oluşturmak ve gelecekteki sınıflandırmaları şekillendirmek
amacıyla Araştırma Alanı Kriterleri (Research Domain Criteria, RDoC) projesi başlatılmıştır. RDoC geleneksel tanı
sınıflandırmalarından farklı olarak hastalıkları semptom kümeleri yerine patofizyoloji temelli, beynin nöronal
devrelerinin işlev bozuklukları olarak değerlendirir. Ancak, transdiagnostik yaklaşım çalışmalarında karmaşık
metodolojiler izlenmesi, kriterlerin net olmaması, çok farklı tanıların aynı çalışmaya dahil edilmesi ve ciddi
psikiyatrik hastalıkların yeterince dahil edilmemesi şeklinde kısıtlılıklar bulunmaktadır. Bu yazıda
“transdiagnositik (tanıl -ötesi) yaklaşım” yerine “transsemptomatik tanı (semptom ötesi tanı)” vurgulanarak
psikiyatride doğru tanının önemi üzerinde durulmaktadır
Transsemptomatic Diagnosis as a Replacementfor Transdiagnostic Approach in Psychiatry
Traditionally, the DSM and ICD diagnostic systems have been based on the principle that mental disorders are
separate diseases with different etiologies and clinical manifestations. On the other hand, the transdiagnostic
approach argues that many diseases such as anxiety and depression share a common etiology and have similar
clinical features, pointing to the great overlap between different psychiatric disorders in genetic, epidemiological
and neuroscience studies. In this context, the Research Domain Criteria (RDoC) project was initiated in order to
create a research model and shape future classifications. Unlike traditional diagnostic classifications, RDoC
assumes diseases as pathophysiology-based dysfunctions of the brain's neuronal circuits rather than symptom
clusters. However, there are limitations in transdiagnostic approach studies such as complex methodologies,
unclear criteria, inclusion of very different diagnoses in the same study, and insufficient inclusion of serious
psychiatric diseases. In this article, the importance of correct diagnosis in psychiatry is stated by emphasizing
“Trans-symptomatic diagnosis” instead of “Transdiagnostic approach”