Klinik Psikofarmakoloji Bülteni; 2008;18(2):105-112
Hemodiyaliz Hastalarının Öznel Uyku Kaliteleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma ve Uyku Kalitesini Yordayıcı Faktörlerin Araştırılması
Y Korkut
İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü, Çapa, İstanbul-Türkiye
Amaç: Bu çalışmanın temel amacı hemodiyaliz ve kontrol grupları arasında özellikle öznel uyku kalitesi açısından bir fark olup olmadığına bakmak; ayrıca hemodiyaliz grubunda uyku kalitesini yordayan değişkenleri araştırmaktır.
Yöntem: Çalışmanın örneklemi 49 hemodiyaliz hastası ve 35 kişilik bir kontrol grubundan oluşmaktadır. Her iki gruba da SF-36 yaşam kalitesi ölçeği, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Beck depresyon Ölçeği (BDÖ) ve demografik bilgilere yönelik bir anket uygulanmıştır.
Bulgular: Araştırmanın sonuçları hemodiyaliz grubunun, uyku ile ilgili sorunların varlığına işaret eden PUKİ uyku kalitesi puanlarının kontrol grubuna oranla anlamlı ölçüde yüksek olduğunu göstermektedir. Hemodiyaliz grubu içinde kesme puanına göre kötü uyuyan grup %78 olarak bulunmuştur. Uyku kalitesinin yordayıcısı SF-36 yaşam kalitesi ölçeğinin fiziksel boyutu FB olup PUKİ’den alınan puanların SF-36’nın FB boyutu ile anlamlı olumsuz ilişkisi olduğu saptanmıştır. Hemodiyaliz grubunun, SF-36 FB puanlarının kontrol grubuna oranla
anlamlı seviyede daha düşük olduğu görülmektedir. Bu, hemodiyalize
girenlerin, yaşam kalitesinin fiziksel işlevler, ağrı ve bunlara bağlı
rol kısıtlılıklarına dair daha çok sıkıntı yaşamakta olduklarına işaret etmektedir.
BDÖ puanları ile SF-36 FB puanı aras›nda negatif ve PUKİ
arasında pozitif korelasyon bulunmuştur. Uyku kalitesi için kesme
puanı 5 alındığında, üstünde kalan “kötü uyuyanlar” ile altında kalan
ve “iyi uyuyanlar” arasında BDÖ ve yaşam kalitesinin FB’nun farklılaşlmakta
olduğu; kötü uyuyan grupta depresyonun daha yüksek ve yaşam
kalitesi boyutu puanının daha düşük olduğu görülmektedir.
Tartışma: Bu çalışmanın bulguları yaşam kalitesinin özellikle FB’nun
hemodiyaliz hastalarında uyku kalitesine büyük bir etkisi olduğunu ve
uyku kalitesi ile ilgili çalışmalarda depresyonun kontrol edilmesinin
önemini ortaya koymaktadır.
A comparative study on subjective sleep quality of hemodialysis patients and an investigation of the predictive factors
Objective: The main goal of this study was to compare the
hemodialysis group and controls in terms of subjective sleep quality
and to investigate the predictors of the sleep quality of the
hemodialysis patients.
Method: The sample of the study consisted of 49 hemodialysis
patients and a control group of 35 persons (20 F, 15 M). Participants
were administered SF-36 Quality of Life Index, Pittsburgh Sleep
Quality Index (PSQI), Beck Depression Inventory (BDI) and a
questtionnaire for demografic information.
Results: The results of the study indicates that PSQI scores of the
hemodialysis group, is significantly higher than controls. The “bad
sleepers” who are below the cut off score, are 78%. The main
predictor of the sleep quality is the physical dimension of (PD) SF-36
Quality of life scale. Also there is a negative correlation among PSQI
and PD scores. The scores of SF -36 PD in hemodialysis group is
significantly lower than the control group. There is a negative
correlation between BDI scores and SF- 36 (PD) as well as a positive
correlation with PSQI in hemodialysis group. A further investigation
reveals that among “good “ and “bad” sleepers, who are below and
above the PSQI cut-off score, there is a differentiation in terms of BDI
and PD scores. Mainly, depression scores are higher and PD scores
are lower in bad sleeping group.
Discussion: This study emphasizes the effect of physical dimension of
quality of life (PD) on the sleep quality scores of hemodialysis patients
and the importance of controlling the depression factor .